8 april 2013

HA040 01-03-2013 Docu Bots is standbeeld voor Hans Sanders

Eind maart te zien op Omroep Brabant en later ook op de nationale tv: de documentaire ‘Bots trekt ten strijde’ van regisseur Frank van Osch. De film is niets minder dan een standbeeld voor Hans Sanders, een Eindhovense muzikant die uitgroeide tot een superster in Duitsland.
Protest
De weercode was oranje. Het KNMI had iedereen gewaarschuwd de straat niet op te gaan, want het zou gaan sneeuwen en ijzelen. En dat deed het. Toch glibberden op 20 januari veel mensen richting Effenaar waar de documentaire ‘Bots trekt ten strijde’ in première ging. Na afloop was iedereen het erover eens dat het een mooie film was. Niet alleen de successen en de daarop volgende neergang van Bots werden goed in beeld gebracht, maar ook het protest en engagement in de jaren tachtig. Nu de economische crisis steeds harder toeslaat, is het maatschappijkritische repertoire van de Eindhovense band weer net zo actueel als dertig jaar geleden.
Fel
In Bots draaide alles om Hans Sanders, geboren in een links nest en opgeleid als vormingswerker. Hij schreef de teksten en spuwde ze uit. Het waren felle, geëngageerde teksten, die vooral in Duitsland goed vielen. De film laat zien dat Sanders daar nog steeds erg populair is. Kees Buenen, toetsenman in de band, vertelt hoe na ze twintig jaar afwezigheid in Duitsland er weer optraden. “Alle teksten werden massaal meegezongen en er waren mensen die tranen in de ogen hadden. We vroegen de mensen of ze het o.k. vonden dat we de liedjes zonder Hans speelden. Daar werd overal heel enthousiast op gereageerd.” Bots werkt momenteel aan een nieuw album, zowel in het Nederlands als in het Duits.
Sperma
De doorbraak in Duitsland kwam in 1979 met een optreden op ‘Rock gegen Rechts’. Het succes duurde tot 1988. Optredens vonden plaats in gigantische hallen, de platen vlogen de winkels uit, zowel in Oost- als in West-Duitsland. In het begin van deze doorbraak beschikte Bots nauwelijks over Duitse teksten. Zo kon het gebeuren dat Hans Sanders de zin ‘we drinken samen’ uit de grote hit ‘Zeven dagen lang’ spontaan vertaalde als ‘wir trinken Samen’, niet wetend dat ‘Samen’ het Duitse woord voor ‘sperma’ is. De zaal lag plat. Na negen jaar van onafgebroken succes zette Hans Sanders een punt achter het Duitse avontuur, en kocht een café aan het Wilhelminaplein, waar hij elke zondag bands liet optreden.
Bankbiljetten
De man die zijn socialistische vrienden steeds had opgeroepen om ten strijde te trekken tegen het grootkapitaal, was opeens een ondernemer geworden. Met evenveel inzet als hij vroeger zijn muzikale statements bracht, ging hij nu te keer tegen de belastingdienst en andere instanties die het leven van een ondernemer bemoeilijken. Bèr Wilbers, een Eindhovense tekstschrijver en vertaler en tevens een goede vriend, herinnert zich hoe het toeging na sluitingstijd van het café. “Hans telde de euro’s niet. Hij was meer een soort generaal die zijn troepen tot de orde riep en keurig op hun plaats zette. Alle bankbiljetten werden netjes gladgestreken en met de juiste kant naar boven gelegd, zodat het resultaat bestond uit strakke stapels die perfect in het gelid naast elkaar lagen.”
GolfenIn de film zien we Hans Sanders ook golfen, niet bepaald een sport waar je veel socialistische broeders tegenkomt. Sanders zat er niet mee. “Hans was een vat vol tegenstrijdigheden”, zegt Bèr Wilbers. “Hij kon pedant zijn. Als hij vond dat iets hem niet beviel, liet hij dat luid en duidelijk aan iedereen merken, en dat op een hoogst penetrante manier. Maar hij was ook een warm en meevoelend mens, een goede vriend en een inspirerende persoonlijkheid.” Ad van Meurs schreef naar aanleiding van het overlijden van Hans Sanders in 2007: “Als je met Hans samenspeelde, had hij zijn versterker altijd wat harder staan dan jou.”
Terminaal
Hans Sanders tobde al geruime tijd met zijn gezondheid. Hij schreef de klachten toe aan een maagzweer, maar hij ging er niet mee naar de huisarts. Muzikaal was hij inmiddels weer opgebloeid. Hij werkte enthousiast aan een nieuw album. Bèr Wilbers zou de teksten vertalen in het Duits. Hij maakte de laatste rampzalige maanden uit het leven van Hans Sanders van dichtbij mee. Sanders bleek geen maagzweer te hebben, maar slokdarmkanker in een terminaal stadium. Op 1 november 2007 ging Wilbers op bezoek bij Sanders, die trots een nieuwe golfclub toonde. “We namen redelijk opgewekt afscheid. Op 3 november kreeg ik om zes uur ’s morgen te horen dat Hans dood was. Gestorven in de armen van zijn vriendin. Godverdomme, dacht ik, november is nog steeds de slachtmaand.”
Tekst door Sjoerd Punter